Zoals jullie misschien weten, is in Zwitserland veel spoorgerelateerde zaken beter geregeld. Zo misschien ook de veiligheid op het spoor. 

Zwitserland heeft iets wat veel landen niet hebben, en dat zijn bergen. En omdat bergen in onze weg liggen, omdat we massaal naar Italië toe willen, heeft men bedacht, we gaan een tunnel bouwen. En om niet te veel in detail te gaan over hoe waarom en waardoor deze Lötschberg basistunnel is gebouwd zijn er wel leuk rondleidingen te volgen. En jullie raden nooit wat ik gedaan heb.

De BLS (private spoorwegonderneming) beheert de Lötschberg basistunnel met een lengte van 34,6 km. De tunnel, die in 2007 opende, is uiteraard van de nieuwste veiligheidseisen voorzien waarvan de Lösch- und Rettungszug (LRZ) maar een klein onderdeel is. Om de veiligheid in de tunnel tot het maximale te garanderen is een LRZ gekocht.

Speciaal voor de LRZ is er ook een Interventie Centrum gebouwd net voor de ingang van de tunnel. Daar heeft ook de lokale brandweer Frutigen in mee kunnen genieten, want ook die heeft een 5 tal deuren gekregen voor hun eigen voertuigen.
Hun grootste TLF1 (Tanklöschfahrzeug, NL: TankautoSpuit)  en hun kleinere KTLF2  staan hier gestationeerd samen met alle overige auto’s en aanhangers. De vrijwillige brandweerlieden zullen ook opgeroepen worden om de trein te bezetten bij een grote uitruk in de tunnel.

  
Foto’s: Eigen werk

Die Lösch- und Rettungszug

De combinatie bestaat uit een blustrein en een reddingstrein. Het zijn 4 wagonnen, bestaande uit een “Gerätefahrzeug – Materiaalwagen”, een “Tanklöschwagen – Tank/spuitwagen”,  twee “Rettungsfahrzeuge – Reddingswagons”.

De totale trein beschikt over 2 miljoen liter ademlucht. Dat is genoeg voor meerdere uren met een volle trein.

Bij het ontwerp van deze gehele trein zijn de ingenieurs naar verschillende landen geweest om informatie in te winnen. In Scandinavië hebben ze de brandveiligheid goed op orde en in de VS weten ze wel het een en ander van treinen. Om zo alles te combineren tot een ‘perfecte’ trein is wel even overheen gegaan. De trein is officieel uit 2004 en in 2007 verplaatst naar het nieuwe Interventie Centrum voor de ingang van de toen geopende Basistunnel.

In Zwitserland staan 17 Lösch- und Rettungszuge over het hele land verdeeld. Daarmee kunnen ze op alle risico baanvakken binnen 30 minuten aanwezig zijn. De nieuw aangekochte treinen lijken sterk op deze BLS trein. Allen bestaan dan uit 3 delen, waar de BLS een extra deel 3 (reddingstrein) heeft.  In veel gevallen wordt de trein alleen gebruikt als sleper, omdat niet overal (diesel) locomotieven beschikbaar zijn.

Foto: BLS.ch

Deel 1: Gerätefahrzeug

Dit is voorste onderdeel (wat dus als altijd eerste naar binnen rijd). Dit deel zit altijd gekoppeld aan deel 2. In de materiaalwagen zit onder andere:
Machineruimte
– Generator van 52 kW voor de gehele trein
– Ademluchtcompressor voor hervullen flessen (950l/min a 300 bar)
– Ademlucht filter en vulstation voor super snel vullen van flessen
Materiaalruimte
– Kraan voor zwaar materiaal in de trein laden
– Handblussers
– Oliepomp met zuig en afvoerslangen
– Diverse oliebestrijdingsmaterialen
– Draagbare noodagregaat à 2,7 kW
– Verschillende verlichtingen
– Explosieveilige handlampen
– Gas- en explosiemeters
– Glaskettingzaag
– Zeer uitgebreid en verschillend gereedschap
Brandbestrijding
– Aansluitpunten voor Water, Water/Schuim en CAFS
– Water/schuimkanon op cabine dak, 2400 l/min op 8 bar, bereik 70 m water, 60 m schuim
– Hydroschild voor de cabine
– Warmtebeeldcamera (kastje midden voor voorop, 60-80 meter, uitneembaar)

De materiaalwagen is zo ingericht dat deze als eerste de tunnel in rijdt. Alles voorop is zo ingericht dat ze richting het vuur rijden. Bovenop zit een stevig waterkanon. Nou vraag je je af, werkt zo’n mooi kanon wel in de tunnel. Ja nouja, dat is even de vraag. Hij zal in een tunnel de 70 meter afstand niet kunnen halen omdat deze alleen recht vooruit kan spuiten. Toch kun je wel zo veilig bij een brand in de buurt komen. Daarnaast zit er voorop een sterk waterschild (driehoek van buizen) om de trein te beschermen. Daaronder zit een goede warmtebeeldcamera om toch beeld te hebben waar je rijd. Je kunt je voorstellen dat wanneer de hele tunnel onder sterke rook hangt, een waterschild aan zet, en dan richting een stilstaande trein moet rijden, dat je weinig ziet. Bovenop zitten nog sterke lampen om dan toch een beetje verlichting te hebben, in de altijd donkere tunnel. Bij een brand of noodgeval wordt tijdelijk alle elektriciteit in de tunnel uitgeschakeld, en laat de noodverlichting het ook (tijdelijk) weten. Dit is uiteraard wel weer het eerste wat ze inschakelen.

Verder is de trein voorzien van CAFS (Compressed Air Foam System).  Dit (in Nederland weinig gebruikte) systeem bevat maar zeer weinig water samen met veel schuimmiddel. Dit mengsel word in veel gevallen gebruikt om objecten te beschermen. Het idee is dan ook om vooral de tunnelwanden hiervan te voorzien. Wanneer er maar weinig water aan het mengsel word toegevoegd blijft het mengsel lang plakken op de wanden. Mengsels met meer water worden gebruikt om ook te blussen, maar daar wordt het normale schuim/water mengsel voor gebruikt.

Alle cabines en ruimtes zijn luchtdicht. Wanneer nodig, zitten er aansluitingen voor ademlucht in het bureau van de cabines. De materiaalruimte/container achterop zit een ruimte om de ademlucht te vullen, de grote aggregaat om de alles weer te voorzien van elektriciteit en al het materiaal om ter plaatse de trein te helpen.

Verder is de reddingskettingzaag ook zeer belangrijk. Waarom een ‘redding’ kettingzaag, hij wordt wel degelijk gebruikt om te helpen. De ramen van treinen zijn tegenwoordig niet meer met een normale autohamer kapot te slaan. Soms zitten er nog rode puntjes waar je dan precies moet slaan, maar ook deze zitten altijd aan de binnenkant. Een trein is daarom vaak vanuit buiten zeer slecht te openen. Om dan binnen te komen is via de ramen lijkt de beste optie, maar vanwege dit dikke glas is dat nog een hele uitdaging. Het glas is tegenwoordig zo dik om de drukverschillen (lees: klappen)  zo goed mogelijk op te vangen wanneer je een tunnel in rijd. Daarom word er altijd een kettingzaag gebruikt om door het raam te komen. het grote blok bovenop zorgt er voor dat de zaag niet te ver de cabine in steekt, als daar nog bijvoorbeeld personen bevinden.

      

Foto’s: Eigen werk

Deel 2: Tanklöschwagen

Deel twee is simpelweg een wagon en zit áltijd vast aan deel 1. Deel twee is de tankwagen. De tankwagen bevat:
– Luchtdichte cabine voor de machinist en bediening communicatie en brandtechniek.
Machineruimte
– 6 cilinder dieselmotor (Deuz) (232 kW -> 311 pk)
– Pompagregaat (Ziegler) voor 6000 l/min bij 10 bar
Uitrusting
– 52000 Liter water
– 1600 Liter schuim
– 100 Liter CAFS
– Water/schuimkanon op cabine dak, 2400 l/min op 8 bar, Bereik 70 m water, 60 m schuim
Brand materialen
– Mobiel waterkanon met 1200 l/min
– Hydroschild voor de cabine
– Halogeen schijnwerper 500W
– 1100 m slangen (40, 55, 75 mm)
– Klein brandmateriaal zoals verdeelstukken, handblussers, slangbruggen.

Omdat deel 1, de materiaalwagen, en deel 2, de tankwagen, áltijd aan elkaar vast zitten is ook de achterkant, voorzien van een gelijkwaardige cabine zoals voorop de materiaalwagen zit, voor het geval dat de tankwagen voorop aankomt bij een ongeval. De tankwagen bevat geen tractie motor voor de trein, maar wel een motor voor de waterverzorging. Daarnaast liggen hier alle slangen en brandmateriaal opgeslagen.
Alle aansluitpunten voor water worden elektrisch op temperatuur gehouden van rond de 23 graden. Dit lijkt in de zomer een vreemde extra maar dat is vooral voor de winter nodig. Het kan in Zwitserland nog wel eens flink vriezen en dan is het natuurlijk niet zo handig als je aansluitpunten bevroren zijn wanneer je ze net zo hard nodig hebt.

     
Foto’s: Eigen werk

Deel 3+4: Rettungsfahrzeuge

Dit zijn twee identieke wagons die individueel kunnen rijden, of gekoppeld aan deel 1/2. Vooraan zit ook een luchtdichte cabine voor de machinist en bediener communicatie. In de luchtdichte hoofdcontainer, met een kleine overdruk, is plaats voor 60 personen of 40 met 9 liggende personen. De container is bereikbaar via een luchtsluis.
Reddingscontainer
– 21 ademluchttoestellen (Dräger PSS 100 voor 2 flessen)
– nato-stretcher, wervelplank, schepbrancards, vacuüm matrassen
– Medisch materiaal voor eerste hulp
– Noodbeademingsaparaat Dräger Oxylog
– Bewaking over de zuurstof en koolstofdioxide in de container
– Kleding voor de BLS brandweerlieden
Platform
– Generator voor stroomverzorging 400V/230V
– Uitklapbare trap
– Kraan
– Halogeen Schijnwerper, 500 W

Wanneer de trein uitrukt zal het overige brandweer personeel plaats nemen in een van de containers. Hierin ligt namelijk al het materieel, zoals de ademluchttoestellen en kleding klaar. Hierdoor kunnen ze sneller uitrukken, omdat ze tijdens de rit zichzelf klaarmaken. Wanneer de brandweerlieden de trein uit gaan wordt er dus ruimte gemaakt voor alle passagiers die hier plaats kunnen nemen. De container staat onder een overdruk zodat er altijd de vuile lucht buiten word gelaten.

Foto: Wikipedia

Schematisch verloop bij een Inzet (Brand in een tunnel)

De 4 wagons zullen wanneer nodig gebruikt worden als volgt:
De Lösch- und Rettungszug zullen samen de tunnel in rijden naar het ongeval waar de Rettungszug zal worden losgekoppeld. De Löschzug zal zijn werkzaamheden gaan verrichten in de tunnel waar de Rettungszug zal gaan pendelen met personen naar de buitenlucht.

Foto: Eigen werk

Bezetting

Piketdienst

Door de 24 uur beschikbare piketdienst is hulp in de tunnel door het gehele jaar gewaarborgd. Het is een week-piket. De volgende functies zijn standaard in piket:
– Einsatzleiter Tunnel  (Bevelvoerder Tunnel)
– Einsatzleiter Feuerwehr BLS   (Bevelvoerder BLS Brandweer)
– Einsatzleiter BLS   (Bevelvoerder BLS)
– Bereitschaftslokomotivführer  (Piket machinist)

Overige leiding

Einsatzleiter Tunnel  (Bevelvoerder Tunnel)
Deze bevelvoerder zit meestal op kantoor naast de tunnel. Deze is verantwoordelijk voor de inzet in de tunnel, coördineert alle activiteiten in de tunnel, vraagt uit wat er aan de hand is, zorgt voor extra middelen in de tunnel.

Einsatzleiter Feuerwehr BLS   (Bevelvoerder BLS Brandweer)
Deze bevelvoerder regelt alles rondom de inzet brandweerlieden, het oproepen van overige posten in de omgeving, de veiligheid rondom de stroomvoorziening, is de incident manager namens BLS,

Einsatzleiter BLS   (Bevelvoerder BLS)
Hoogste Bevelvoerder namens BLS ter plaatse, heeft rechten voor besluitvorming, is verantwoordelijk voor het naleven van veiligheidsvoorschriften en voorzieningen, begeleid personen/slachtoffers in de gevarenzone.

Bereitschaftslokomotivführer (Piket machinist)
Deze standby-machinist is 24 uur per dag beschikbaar op het Interventiecentrum. Hij moet als eerste de trein opstarten en gereed maken voordat overige ter plaatse komen.

Offizier Front
Deze officier moet snel kunnen herkennen wat er aan de hand is, een SitRap kunnen geven, de omvang, luchtstroom, rook, bereikbaarheid, instellen van de redding, Coördineert de volgorde van inzet voor de overige bevelvoerders.

Aufgleisleiter  (Ontsporingsleider)
Deze is verantwoordelijk wanneer de trein weer op het spoor wordt gezet in de tunnel.

Functie	Minimaal	Optimaal
Bevelvoerder	1	2 (1+1)
Offizier Front	2 (1+1)	2 (1+1)
Afdeling Search and Rescue	5 (1+4)	7 (1+6)
Afdeling Brand	5 (1+4)	5 (1+4)
Piket machinist	1	2
Minimale bezetting	14	18

Overige bepakking

Naast de vreselijke hoeveelheid specialistisch materiaal wat al op de trein ligt kunnen er ook nog reeds gereedstaande rolcontainers worden meegenomen (zoals op het balkon van de reddingstrein of in de werkplaats van de materiaalwagen).
Er zijn 12 rolcontainers beschikbaar voor inzet:
– Module Tent (3 stuks): Tenten voor Bevelvoerders met o.a. tafel, banken, warmtekanon, noodstroom, verlichting, papier.
– Module Personenvervoer en belichting:  Kuipbrancard en verlichting
– Module Adembescherming: 6 toestellen, 12 flessen,  krat Truppüberwachung (O.a. geel vestje, In Zwitserland is er nog een persoon die de personen met ademlucht in de gaten houd, zoals inzet tijden)
– Module Hydraulische apparatuur:  Reddingsschaar, spreider, ram en aggregaat. Beschermingsmateriaal.
– Module Vastzetten: Touwen, banden, katrollen, onderlegplaten, schakels enz.
– Module Stroomverzorging: Generator, verdeelpunt, Kabels 230+400V
– Module Reddingskettingzaag:  3 kettingzagen, nieuwe zaagbladen, trap, benzine,
– Module Water: Waterstofzuiger, pompen
– Module Olie: afdekfolie, opvangtonnen, diverse bindmiddelen
– Module Afzetten: Rood-wit linten, paaltjes.

            
Foto’s: feuerwehr-frutigen.ch

Inzettactiek Lötschberg-basistunnel

Welke inzettactiek in de tunnel gebruikt wordt is afhankelijk van de Bevelvoerder Tunnel. Ook voornamelijk waar in de tunnel het ongeluk is gebeurt. Omdat de tunnel grofweg uit 3 delen is op te maken zijn dit ook de 3 meest belangrijke tunnel inzettactieken.

Noordelijk tunneldeel

Hier zal worden geholpen via óf het stuk waar nog 2 sporen liggen, via het tweede spoor. Of via de onderzoekstunnel die er naast ligt. Deze onderzoekstunnel (klein, noord/oost en rood op de onderstaande foto) is wat kleiner dan alle andere tunnels, hier kan alleen gereden worden met personenauto’s/busjes.

Midden van de tunnel

Omdat in het noord/westelijk deel de tunnel nooit is afgebouwd is er voor gekozen om het middenstuk van de tunnel niet volledig te voorzien van spoor (groen op onderstaande foto). Hierdoor ontstaat er wel een grote tunnelbuis, welke van asfalt is voorzien. Via het zuidelijke service station waar een tunnel naar het oppervlakte loopt (rood), kunnen bussen in de lege tunnelbuis rijden. Er is een contract met de Zwitserse Postauto (stad/streek bussen) waarbij 90 buschauffeurs getraind zijn om met de minimaal 10 beschikbare bussen in de tunnel te rijden.

Zuidelijk tunneldeel

Het zuidelijk deel is dubbelspoor. Daar kan altijd via de tweede treintunnel geholpen worden. Verder is er een noodstation gebouwd waar afzuiging boven gebouwd is (blauw).

Buiten de tunnel

Alles wat buiten de tunnel plaats zal vinden is Einsatz im Netz genoemd. Daar zijn de Bevelvoerder Brandweer BLS of Bevelvoerder BLS de leidinggevende. Een Einsatz im Netz kan zowel in een tunnel als in de vrije lucht plaatsvinden.

   
Foto’s: Eigen werk en BLS

 

De Lösch- und Rettungszug van de BLS heeft tot op heden nog geen echte inzetten gehad in de Lötschberg-basistunnel die opende in 2007. Vandaar misschien ook wel dat de trein nog zo smetvrij en nieuw er uit ziet. Uiteraard hopen we allemaal dat hij ook nooit ingezet hoeft te worden.